Familiegeschiedenis JANSSEN
Start | Welke nationaliteit? | Jonge vaandeldragers | Fotogalerij | Contact
Start | Welke nationaliteit? | Jonge vaandeldragers | Fotogalerij | Contact
Inhoudsopgave
De eerste en tweede generatie: van Helden naar Tegelen
De derde generatie:
Andreas Janssen
Pottenbakkers
De vierde generatie:
Josephus Laurentius
Janssen
Joseph Engels
De vijfde generatie:
Andreas Arnoldus Janssen
Naar Deventer
De pottenbakkerij
De zesde generatie
De zevende generatie
De achtste generatie
De familie Koolhof
De familie Engels
De familie Bernards
Andere zijtakken
Overige informatie
De pottenbakkerij.
De pottenbakkerij heeft bijna 90 jaren bestaan en wel van 1893 tot 1982. Voordat we de geschiedenis van deze pottenbakkerij of beter gezegd kleiwarenfabriek - omdat niet alleen potten maar ook veel andere keramische artikelen werden geproduceerd- uitgebreid behandelen, verwijzen we naar een tweetal publicaties. De eerste is een publicatie van Rene Berends uit 2010 en beschrijft de geschiedenis van de Deventer pottenbakkerijen en terracottafabrieken in de negentiende en twintigste eeuw. Deze publicatie is via deze link bereikbaar. De tweede publicatie is van het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem ter gelegenheid van de 'overbrenging' van belangrijke onderdelen van het bedrijf naar dit museum. Dit artikel geeft een objectieve samenvatting van de bijna honderdjarige geschiedenis en is geschreven door prof. dr. A.A.M. (Ad) de Jong, hoogleraar Nederlandse cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. De eerste link onderaan het artikel verwijst naar een groot aantal foto's van de kleiwarenfabriek deels uit de collectie van het Nederlands Openluchtmuseum, deels uit de privécollectie van de familie Janssen. De tweede link verwijst naar een film gemaakt vlak voor de ontmanteling en gedeeltelijke verhuizing naar het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem.
Overigens is een gedeelte van deze collectie van het Openlucht Museum later verplaatst naar het museum "De Oude Pottenbakkerij" te Milsbeek. Zie een persbericht van dit museum uit 2017.
AANWINSTEN
Nijverheid en Techniek
Inventaris kleiwarenfabriek Janssen
In mei van dit jaar is de collectie nijverheid en techniek van het Nederlands Openluchtmuseum uitgebreid met een aantal voorwerpen op het gebied van de keramische industrie. Het betreft een groot deel van de bedrijfsinventaris van de kleiwarenfabriek Janssen in Deventer, die eind 1982 is dichtgegaan.
Het kleinschalige bedrijf, dat in 1893 werd opgericht, heeft een voor zijn soort kenmerkende ontwikkeling doorgemaakt. Aanvankelijk werd vooral grof keukenaardewerk geproduceerd. Door de opkomende concurrentie van geëmailleerde keukenbenodigdheden werd in de jaren ’30 uitgezien naar andere producten. Toen begon de overschakeling op de massaproductie van met name schoorsteenpotten en bloempotten, waarvoor de eerste machines hun intrede in het bedrijf deden. Daaronder waren een kleimolen en een grote vormpersmachine, die beide met het erbij behorende drijfwerk in de collectie van het museum zijn opgenomen. Bij de vormpersmachine, die vervaardigd is bij de machinefabriek Horn in Worms (Duitsland) behoren verschillende vormen, waarmee bloempotten en schoorsteenpotten in verschillend formaat geperst kunnen worden.
In de tweede helft van de jaren ’30 vonden de schoorsteenpotten door de grote bouwactiviteit een goede aftrek. Rond 1950 beleefde het bedrijf zijn hoogtepunt. Er werkten in die tijd 8 tot 12 mensen. Toen werd ook een nieuwe oven met overslaande vlam gebouwd. Deze oven, die om technische reden niet kon worden overgebracht, is door de bouwkundige dienst van het Nederlands openluchtmuseum gedetailleerd in tekening gebracht, zodat ook de kennis van dit onderdeel van het bedrijf niet verloren gaat.
In de naoorlogse periode werden in aanvulling op de oude vormpersmachine nog enkele modernere, elektrische persmachines aangeschaft, waarvan er eveneens een in de museumcollectie is opgenomen.
De overgang van turf en briketten naar aardgas als brandstof voor de oven, in 1970, was de laatste modernisering die plaatsvond. Gebrek aan een opvolger en het feit dat producten als bloempotten meer en meer van kunststof werden gemaakt, deden Janssen afzien van nieuwe grote investeringen in het bedrijf.
Naast de machinaal vervaardigde bloem- en schoorsteenpotten maakte de kleiwarenfabriek Janssen ook producten van ingewikkelder vorm, die met de hand gedraaid werden. Dit waren zowel bouwmaterialen als schoorsteenkappen, kraaienkappen, kannebuizen, rookzuigers, syphons en privaat-trechters, als ook artikelen voor de puimveehouderij en de duivensport, zoals kuikenbakjes, duivendrinkfonteinen, ‘weduwschapsbakjes’ en dergelijke. Doordat de heer Janssen bereid was bij zijn laatste productie een aantal van deze artikelen mee te bakken, beschikt het museum nu ook over een behoorlijk assortiment producten van deze voormalige kleiwarenfabriek.
De door het museum verworven objecten worden aangevuld met de nodige documentatie van het bedrijf, zoals het in Deventer gevestigd was, in de vorm van een bouwkundige tekening, foto’s en film van de laatste productie en kopieën van een aantal belangrijke papieren uit de bedrijfsadministratie.
A.A.M. de Jong
Paginanummering 46:71 en 46:72
Ga naar de fotogalerij
Ga naar een film over de pottenbakkerij.
In het pand van de pottenbakkerij was later een drukkerij gevestigd. Deze drukkerij brandde in oktober 2010 nagenoeg geheel af. Zie het bericht in het regionale dagblad voor Deventer: De Sentor.
Ga naar foto's van de definitieve ontmanteling van de pottenbakkerij in 2016.
Ga twee filmpjes over de definitieve ontmanteling van de pottenbakkerij in 2016.
Filmpje 1
Filmpje 2
Stamboom